۱۰ راه برای تشخیص اختلال سادیسم

اختلال سادیسم

در این مقاله از مجله اکسیرسلامت ۱۰ راه جهت تشخیص سادیسم ارایه شده که می تواند مفید باشد.. مجموعه فیلم‌های ساخته شده بر اساس رمان‌های «پنجاه طیف خاکستری»، تصویری زنده از اشکال گوناگون سادیسم در اتاق خواب را به سینماها آورد؛ اما نوع پیش پا افتاده‏ و فراگیرتری از اختلال سادیسم وجود دارد که در حفره‌های شخصیتی بسیاری از افراد پنهان است.

سه ‌گانه تاریک

روانشناسان در مورد «سه ‌گانه تاریک» شخصیت صحبت می‌کنند که نمایانگر ترکیبی کامل از خودشیفتگی، روان‏پریشی و ماکیاولیسم است. افرادی که از صفات «سه‌گانه تاریک» برخوردارند، به نحوی غیر عاطفی از دیگران در راستای منافع شخصی خود استفاده می‌کنند و آن‌ها را ابزاری برای بهره‌برداری و رسیدن به خواسته‌های خود می‌دانند.

مطمئناً لذت بردن از رنج دیگران – مشخصه بارز سادیسم – می‌تواند بخشی از تصویر صور فلکی «سه‌گانه تاریک» باشد. با این وجود، روانشناسانِ شخصیت معتقدند برای درک این موضوع که چرا یک شخص تمایل دارد به دیگران آسیب برساند، تمایل به بی‌رحمی عامل مهمی است.

به جای ابراز وجود با رفتاری که منجر به تحقیر، معلولیت یا مرگ می‌شود، نوعی از سادیسم وجود دارد که به شکل خوش‌خیم و روزمره ظاهر می‌شود؛ حتی ممکن است شکل روزمره سادیسم را بدون اینکه متوجه شوید، بروز دهید.

شاید از هجوم انفجار آواتارهای حریف بازی ویدئویی به بیت‏ها لذت ببرید. در یک بازی هاکی، ممکن است تیم شما کمتر از اینکه درگیر برخورد شدید با میله‌ها و شیشه می‌شوند، امتیاز کسب کنند. ممکن است فیلم‌های اکشنی که حاوی صحنه‌های نبرد و کشتار است، سرگرمی مورد علاقه شما باشد. در همه این موارد، شما از تجربه‌هایی عادی لذت می‌برید که در آن‌ها ظلم (به جز در بازی هاکی) نادیده گرفته شده است.

ارین باکلز، روانشناس دانشگاه بریتیش کلمبیا و همکارانش (۲۰۱۳) به بررسی این موضوع پرداختند که سادیست‏های روزمره تمایل به ایجاد آسیب واقعی (و نه فقط جانشین) دارند. همچنین استدلال کردند افرادی که کمتر این نوع از سادیسم را بروز می‌دهند، ممکن است هنگام تحریکِ بیشتر، نسبت به افراد دیگر پرخاشگرتر شوند.

علاوه بر این، آن‌ها به این نتیجه رسیدند که سادیسم می‌تواند پیشگویی منحصر به فردی از رفتار ضداجتماعی فراتر از صفات «سه‌گانه تاریک» ارائه دهد.

آن‌ها برای بررسی سادیسم روزمره در رفتار واقعی، نیاز به یک مطالعه آزمایشگاهی داشتند تا بتوانند آن دسته از رفتارهای آسیب‌رسان تصادفی را که ممکن است افراد در زندگی روزمره خود انجام دهند، شبیه‌سازی کنند، اما واضح است که تبدیل سادیسم روزمره به یک محیط آزمایشگاهی، چالش دشواری است: شما باید کاری را ابداع کنید که در واقع به مردم آسیب نرساند، اما واقع‌بینانه و طبیعی نیز به نظر برسد. باکلز و تیمش، کشتن حشرات را برای این کار انتخاب کردند و استدلالشان این بود که عمل از بین بردن یک حشره، میل سادیستی برای آسیب زدن به موجود زنده را از طریق تماس مستقیم جسمی برآورده می‌کند.

آن‌ها برای آزمایش نظریه خود، گزینه‌های ناخوشایندی به شرکت کنندگان پیشنهاد دادند که از بین آن‌ها، کشتن حشرات یک گزینه جایگزین در میان مجموعه گزینه‌های ناخوشایند، اما غیر سادیستی است. آن‌ها علاوه بر شغل «از بین برنده حشرات»، به سه شغل دیگر به عنوان «مشاغل» احتمالی که یک شرکت کننده می‌تواند انتخاب کند، بسنده کردند، شامل: ۱) کمک به فردی دیگر در از بین بردن حشرات ۲) تمیز کردن توالت‌های کثیف و ۳) قرار دادن دست خود در سطلی از آب یخ. (البته نگران کشته شدن واقعی حشرات نباشید؛ فقط در ظاهر اینگونه به نظر می‌رسید که انگار حشرات در دستگاهی له می‌شوند و با صدای بلند تکه تکه می‌شوند.)

شناسایی سادیسم

باکلز و تیم وی برای شناسایی سادیست‏های روزمره در نمونه آزمایشگاهی خود، از مقیاس انگیزشی کوتاه سادیستیک (SSIS) که توسط روانشناس دانشگاه کالج کورک، آیزلینگ اومارا و همکارانش (۲۰۱۱) تهیه شده است، استفاده کردند. آن‌ها همچنین از پرسشنامه‌های «سه‌گانه تاریک» استفاده کردند تا بتوانند سهم جداگانه سادیسم را از این سه ویژگی دیگر تفکیک کنند.

همانگونه که انتظار می‌رفت، شرکت کنندگان با امتیازات سادیستی بالا، اغلب شغل «قاتل حشرات» را انتخاب کردند. آن‌ها پس از اتمام کار خود، بیشترین لذت را از آن کسب کردند و افراد سادیستی که کار دیگری را انتخاب کرده بودند، خیلی زود از انتخابشان پشیمان شدند.

در یک مطالعه آزمایشگاهی دیگر، افراد کاملاً سادیست در یک مسابقه فشار دادن دکمه برای حمله به حریفی که می‌دانستند به آن‌ها حمله نخواهد کرد، با همتایان کمتر ظلم‏گرای خود مقایسه شدند.

حین انجام آزمایش، شرکت کنندگان می‌توانستند به ازای هر نبردی که پیروز می‌شوند، صدای سفید را به هدفون حریفان خود بفرستند. البته اوضاع ساختگی بود و هیچ حریف واقعی وجود نداشت، اما شرکت کنندگان تصور می‌کردند حریف پس از دریافت انفجار مختل کننده گوش، به آن‌ها حمله نخواهد کرد.

سؤال این بود که آیا افرادی که مملو از سادیسم هستند، همچنان به تحریک منفی برای یک حریف غیرتهاجمی ادامه می‌دهند؟ همانگونه که مشخص شد، سادیست‏های روزمره نه تنها زودتر اقدام به آسیب زدن به حریفان خود می‌کردند، بلکه برای انهدام آن‌ها نیز تلاش بیشتری می‌کردند. صفات «سه‌گانه تاریک»، نتیجه تمایلات صدا به صدا را همچون آزمایش قاتل حشرات، پیش‌بینی نمی‌کند؛ اما سادیسم این کار را کرد.

به این ترتیب، ما شواهد بسیار خوبی داریم که نشان می‌دهد افرادی که در سنجش سادیسم امتیاز بالایی کسب می‌کنند، رفتارهای معمولی روزمره نیز دارند که ممکن است شبیه به این مطالعات آزمایشگاهی باشد؛ بنابراین به نظر می‌رسد که این مطالعات از اعتبار مناسبی برخوردارند به عنوان راهی برای پیش‌بینی اینکه چه کسی به خاطر آدمکشی، دست به قتل خواهد زد و چه کسی می‌تواند به حریفی که شاخه زیتون (صلح) هدیه می‌دهد، آسیب برساند.

اکنون که می‌دانید پرسشنامه SSIS رفتار آزمایشگاهی افراد را پیش‌بینی می‌کند، می‌توانید این پرسشنامه را خودتان اجرا کنید و یا از نگاه فردی که می‌خواهید به آن امتیاز دهید، به هر مورد نگاه کنید. سایر تحقیقات مربوط به شخصیت نشان می‌دهد رتبه‌بندی افرادی که آن‌ها را از طریق پرسشنامه می‌شناسیم، می‌تواند بینش نسبتاً قابل اتکایی در مورد نگرش آن افراد به ما ارائه دهد.

در واقع، گاهی اوقات ارزیابی که از دیگران می‌کنیم حتی دقیق‌تر از ارزیابی خودمان است. به این دلیل که اعتراف به داشتن برخی از صفات دشوار است؛ بخصوص هنگام بررسی جنبه‌های تاریک ذات درونی‌مان که ترجیح می‌دهیم تصور کنیم این صفات را نداریم.

پرسشنامه SSIS

با ذکر این پیشینه، در اینجا ۱۰ سؤال از SSIS آورده شده است:

1. من از مشاهده مردم آسیب‌دیده لذت می‌برم.
2. من از آسیب رساندن جسمی، جنسی یا عاطفی به شخصی دیگر لذت می‌برم.
3. آزار و اذیت مردم هیجان‌انگیز است.
4. من برای لذت بردن خودم، مردم را آزار داده‌ام.
5. اگر دیگران اجازه دهند دیگران را از آن آزار دهند، لذت می‌برند.
6. من تخیلاتی در مورد آسیب رساندن به مردم دارم.
7. من به مردم صدمه زده‌ام، زیرا می‌توانم این کار را بکنم.
8. من عمداً به کسی صدمه نخواهم زد. (معکوس با امتیاز)
9. من دیگران را تحقیر کرده‌ام تا آن‌ها را منتظر خودم نگه دارم.
10. گاهی اوقات آنقدر عصبانی می‌شوم که می‌خواهم مردم را آزار دهم.

حال با احتساب یک امتیاز برای هر پاسخِ بله (و البته پاسخ «خیر» برای سؤال شماره ۸)، امتیازات خود را با شرکت کنندگان دیگری از سنین ۱۸ تا ۶۵ سال و عمدتاً لیسانسه، مقایسه کنید. اگرچه نمرات شرکت کنندگان می‌تواند بین ۱ تا ۱۰ باشد، به این معنی که برخی از شرکت کنندگان ممکن است همه موارد را تأیید کنند، اما ۹۶ درصد افراد نمونه، نمرات ۴ یا پایین‌تر کسب می‌کنند؛ بنابراین اگر شما یا شخصی که او را ارزیابی می‌کنید نمره ۵ یا بالاتر از ۵ کسب کنید، ممکن است جزو اقلیت کوچکی از جمعیت باشید که می‌توانند سادیست‏های روزمره محسوب شوند (بخصوص به نظر می‌رسد موارد سادیستیک مواردی را که در SSIS مربوط به تخیل و خود ارضایی است، تأیید کند).

اومارا و همکارانش، روابط SSIS و سایر موارد مرتبط را بررسی کردند تا بفهمند سادیسم و همدلی با هم ارتباط دارند یا خیر. یافته‌ها نشان داد سادیست‏های روزمره از تأثیری که اعمال آن‌ها بر دیگران دارد، آگاه هستند؛ اما نگرانی خاصی نسبت به احساسات دیگران ندارند.

در بازگشت به مطالعه باکلز، باید بگوییم افرادی با نمره نزدیک به ۲ در SSIS بودند که به احتمال زیاد، گزینه کشتن حشرات را انتخاب کردند. ظاهراً نمره کامل یک سادیست روزمره لازم نیست؛ به نظر می‌رسد تنها موافقت با دو گزینه، فرد را در معرض خطر قرار می‌دهد و حتی امتیاز چهار هم غیرمعمول است. شاید با محبوبیت فیلم «۵۰ سایه خاکستری» و هر فیلم مشابه تحریک کننده‌ای، تمایل بیشتری داشته باشیم که به سادیسم به عنوان بخشی از تجربه بشری نگاه کنیم، اما خوشبختانه فقط این اقلیت هستند که آرزو می‌کنند آسیب رساندن به دیگران را از قلمرو خیال‌پردازی به رفتارهای روزمره انتقال دهند.